Sáng ngày 13.06.2020, tại Thư viện Thành phố Hà Nội (số 47, Bà Triệu), đã diễn ra cuộc Tọa đàm văn học của câu lạc bộ Người yêu sách Nguyễn Huy Tưởng. Đến dự buổi tọa đàm hết sức có ý nghĩa này, có đại diện CLB Người yêu sách Nguyễn Huy Tưởng, các nhà nghiên cứu văn học, nghiên cứu lý luận, lịch sử, đại diện Hội thư viện Việt Nam, Nhà xuất bản Kim Đồng, đại diện gia đình nhà văn Trần Hoài Dương, và đông đảo bạn đọc tại thủ đô Hà Nội.

Cuộc tọa đàm "20 năm MIỀN XANH THẲM" kỷ niệm 20 năm ngày ra mắt tác phẩm "Miền xanh thắm" của nhà văn Trần Hoài Dương, do Câu lạc bộ Người yêu sách Nguyễn Huy Tưởng tổ chức sáng ngày 13 tháng sáu, đã lôi cuốn cử tọa từ đầu đến cuối. Trước hết bởi 126 người tới dự (ít nhất là con số đăng kí qua ban tổ chức) là 126 tấm lòng yêu quý nhà văn. Hơn ai hết, nhà văn Trần Hoài Dương là người được ghi nhận chỉ chuyên viết cho thiếu nhi, điều đặc biệt quý hiếm trong thời buổi ngày càng hiếm người thực sự cầm bút vì các em và cho các em. Không chỉ chuyên tâm viết cho thiếu nhi, Trần Hoài Dương còn nhất quyết đem đến cho các em chỉ một thứ văn trong trẻo, thánh thiện. Không phải ông không biết những mặt trái của xã hội. Không phải ông không biết những vấn nạn các em phải đối mặt hàng ngày hàng giờ. Nhưng thay vì phơi bày những mặt trái đó, chỉ mặt vạch tên những vấn nạn đó, ông chủ trương nói với các em càng nhiều càng tốt về những cái hay cái đẹp của cuộc đời - những giá trị nhân văn cao cả như ta vẫn hay nói - những mong làm giàu thêm tâm hồn của các em, gia tăng thêm sức mạnh tinh thần nơi các em, để mai này khi lớn lên, các em có đủ ý thức để đối mặt với đời, đồng thời biết sống ngày một tốt hơn lên, như chính ông vẫn tự ý thức về mình.

Nhưng cũng chính con người nhà văn ấy, rất mực nhẹ nhàng, từ tốn, nâng niu ưu ái từng cảm xúc của con trẻ, lại rất quyết liệt trong việc bày tỏ chính kiến với đồng nghiệp, thậm chí với cấp trên, khi đụng đến những cái ông cho là tốt, xấu ở đời, có lợi hay có hại cho văn học và con người tiếp nhận thứ văn học ấy. Những ý kiến phát biểu tại cuộc tọa đàm về cái gọi là "sự cực đoan" trong tính cách của Trần Hoài Dương, càng khắc họa rõ nét chân dung tinh thần của ông. Tựu trung, đó là một nhà văn thuần hậu mà sắc nét, phiêu lãng mà cũng rất đời, nhưng trên hết là một nhà văn có thứ tôn giáo riêng của mình đối với văn chương - ở đây là văn chương cho thiếu nhi, và một chủ trương không khoan nhượng đối với cuộc đời - khi ông cho một cái gì đó là không thể chấp nhận. Phẩm chất này ở Trần Hoài Dương, được nhắc đến nhiều tại cuộc tọa đàm, không chỉ giúp khẳng định thêm nhân cách ông, mà còn góp phần làm cho cuộc Tọa đàm thêm gần gũi, thú vị...

Tại buổi Tọa đàm, các nhà thơ, nhà văn, nhà nghiên cứu văn học: Lại Nguyên Ân, Lê Thị Minh, Phạm Đình Ân, Nguyễn Thị Tính, Nguyễn Thụy Anh…đã phát biểu, chia sẻ và trao đổi nhiều nội dung liên quan đến tác phẩm Miền xanh thẳm của nhà văn Trần Hoài Dương, với nhiều góc nhìn đa chiều, khách quan song rất bổ ích và thiết thực, đặc biệt nhà văn Trần Quốc Toàn là người dẫn chương trình, dẫn truyện tọa đàm rất có duyên và linh hoạt.

Thiết nghĩ còn nhiều điều khác nữa để nói về cuộc tọa đàm, như ý kiến của một nữ tiến sĩ có phần trái chiều, khi đặt câu hỏi liệu "Miền xanh thẳm của Trần Hoài Dương có thật thẳm xanh?" Tác giả bản tham luận tỏ ý băn khoăn về tác phẩm có phần đơn tuyến, không có nhân vật nổi bật, và câu chuyện có phần tô hồng, không chỉ ra những mặt trái của cuộc sống... Tất cả đã làm dấy lên một cuộc trao đổi thẳng thắn, cởi mở và hết sức sôi nổi. Qua đấy càng giúp khẳng định giá trị và sức sống của tác phẩm "Miền xanh thẳm" nói riêng, văn nghiệp của Trần Hoài Dương nói chung. Đồng thời cũng mở ra một số gợi ý trong việc tiếp tục nghiên cứu tác phẩm của ông, dưới góc độ sinh thái, môi trường chẳng hạn. Phải, trong "Miền xanh thẳm" tác giả đã nêu, đã đặt ra không chỉ những vấn đề về con người, về việc nâng niu, gìn giữ những tình cảm tốt đẹp giữa người với người, mà cả việc ứng xử sao cho phải đạo với những con vật mà con người vẫn có thói quen săn bắt tùy tiện, thậm chí là tận diệt. Đọc kĩ "Miền xanh thẳm" của Trần Hoài Dương, chăm chú ngẫm nghĩ từng điều nhà văn đã gan ruột viết ra, hẳn bạn sẽ nhận ra không ít những thông điệp như thế...

Quang cảnh buổi Tọa đàm

Nhà văn Lê Thị Minh trao đổi ý kiến

Nhà thơ, dịch giả Nguyễn Thụy Anh trao đổi ý kiến

Bà Trần Thị Ngà đại diện gia đình nhà văn Trần Hoài Dương phát biểu ý kiến và cảm ơn

Ông Nguyễn Hữu Giới-chủ tịch Hội Thư viện Việt Nam và ông Phạm Thế Cường-chủ nhiệm câu lạc bộ Người yêu sách Nguyễn Huy Tưởng chụp ảnh lưu niệm với các đại biểu dự tọa đảm

_____________

Tin và ảnh: Phạm Thế Cường, chủ nhiệm CLB Người yêu sách Nguyễn Huy Tưởng